سلام به وبسایت محمد مخبریان خوش آمدید. در این مطلب قصد داریم به پرسش های «اقدام پژوهی چیست» ، «معلم پژوهنده کیست» ، «کنش پژوهی چیست» و «مراحل اقدام پژوهی» پاسخ دهیم. در پایان هم فایل دانلود جدیدترین شیوه نامه اقدام پژوهی که از سوی دبیرخانه‌ی «جشنواره معلم پژوهنده» ابلاغ شده است را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
اقدام پژوهی چیست – معلم پژوهنده – کنش پژوهی – اقدام پژوهی – دانلود شیوه نامه اقدام پژوهی
اقدام پژوهی چیست ؟ کنش پژوهی چیست؟
اقدام پژوهی و کنش پژوهی با هم مترادف هستند که در ادامه چند تعریف از آن را می خوانید. شیوه ای از پژوهش است که در آن معلم به صورت عملی مشکلات کلاس درس را مورد پژوهش قرار می دهد. و از نتایج آن برای بهبود فرایند یاددهی یادگیری استفاده می کند. اقدام پژوهی نوعی فعالیت علمی است. که در آن افراد در کار و فعالیت می‌کوشند وضعیت نامطلوب موجود را به وضعیت نسبتاً مطلوب تغییر دهند. راسل اقدام پژوهی را فرآیندی می داند که در آن وضعیت آموزشی دانش آموزان به منظور بهبود یادگیری آنها مورد بررسی قرار می گیرد. اقدام پژوهی در آموزش و پرورش، روش علمی حل مسائل و مشکلاتی است که کارورزان با آن در ارتباطند. و هدف آن بهبود، رفع یا کاهش مشکلات است.
معلم پژوهنده کیست ؟
معلم پژوهنده به معلم یا دست‌اندرکار آموزش و پرورش گفته می شود که به نحوی با مسائل آموزش و پرورش سروکار دارد و علاقه‌مند است برای بهسازی و اصلاح وضعیت نامطلوب به اقدام‌های علمی نظیر اقدام پژوهی، دست بزند تا نتیجه آن منجر به تغییر و اصلاح وضعیت گردد. معلم پژوهنده از حیث اخلاقی و شغلی خود را متعهد و مسئول به فراهم سازی شرایط مناسب برای پرورش همه جانبه دانش آموزان می‌داند. معلم پژوهنده معلمی است که در راستای حل مسائل و مشکلات تدریس فکورانه و هنرمندانه با عنایت به روش اقدام پژوهی عمل می کند.
نکته: شیوه نامه اقدام پژوهی یا همان جشنواره معلم پژوهنده در انتهای همین مطلب قابل دانلود است.
مراحل اقدام پژوهی یا کنش پژوهی
– تشخیص مسئله
– توصیف وضع موجود و بیان مسئله
– گردآوری و شواهد اطلاعات ۱
– تجزیه و تحلیل داده ها
– ارائه یا انتخاب راه حل جدید
– اجرای راه حل ها و کنترل و نظارت بر آن ها
– گردآوری شواهد و اطلاعات ۲
– ارزشیابی تاثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار آن
– نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
تشخیص مسئله
تا زمانی که به مسئله یا مشکل برنخورید، مراحل اقدام پژوهی یا کنش پژوهی آغاز نمی‌شود. معلم پژوهنده همواره تک تک مسائل کلاس را با دقت مشاهده می کند. و به محض اینکه به مسئله‌ای برخورد کرد، به طور ناخودآگاه وارد مرحله اول اقدام پژوهی یعنی تشخیص مسئله میشود.
توصیف وضع موجود و بیان مسئله
پس از تشخیص مسئله باید در مرحله دوم، مسئله ی تشخیص داده شده را توصیف و تشریح کنید.
گردآوری شواهد و اطلاعات ۱
در این بخش شما باید ادعای خود را مبنی بر وجود مشکل، ثابت کنید. لذا برای اثبات ادعای خود و اطمینان از وجود مشکل، می توانید از روش ها و ابزارهای مختلف استفاده کنید. در این مرحله سعی می کنیم با استفاده از جدول و نمودار به کارهای خود عینیت بیشتری ببخشیم. معروف‌ترین این ابزارها عبارتند از: مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه، آزمون، نمرات کلاسی، نظرخواهی از همکاران، مشورت با والدین، مراجعه به پژوهش های دیگران یا پیشینه پژوهش و…
تجزیه و تحلیل داده ها
پس از این که به کمک داده ها تصویر روشن و گویایی از وضعیت موجود دادید، لازم است این داده‌ها را تجزیه و تفسیر کنید تا زمینه ها و امکان راه حل‌ها و اقدام های مناسب فراهم شود. به عبارتی شما در مرحله قبل فقط داده ها را جمع آوری کردید؛ حال لازم است آن ها را با استدلال و منطق به اطلاعات تبدیل کنید و در مورد آن ها با رعایت اصل صداقت و امانت، قضاوت کنید. در این قسمت بهتر است از مشارکت همکاران و تجربه های خود استفاده نمایید. برای انتقال بیشتر مفهوم، از نمودارها و اشکال مختلف استفاده کنید که این نیز ابتکار جالبی به شمار می رود.
ارائه یا انتخاب راه حل جدید
پژوهشگر با استفاده از اطلاعات به دست آمده و تجزیه و تحلیل آنها ابعاد و جوانب مشکل را به طور دقیق و شفاف شناسایی می کند. البته تشخیص مشکل و به دست آوردن آگاهی بیشتر در مورد علل و عوامل آن، حاصل مطالعه وضعیت موجود، از طریق تکیه بر اطلاعات جمع آوری شده و بررسی پیشینه مطالعاتی می‌باشد. هدف پژوهشگر نیز در این مرحله پیدا کردن راه حل‌های تغییر وضعیت موجود است. در ضمن تشخیص راه حل مناسب، بهتر است به روش تصمیم مشارکتی صورت بگیرد.
حال باید از بین این راه حل‌ها به انتخاب راه حل دست بزنید. مرحله انتخاب راه حل به تفکر بیشتری نیاز دارد. در این مرحله باید معایب، محاسن و اثربخشی این راه حل‌ها را به استناد شاخص‌ها و معیارهایی که در اختیار دارید با هم مقایسه کنید و اگر تشخیص دادید یکی از آن راه ها برای بهبود بخشی وضع موجود از همه کارسازتر است، باید آن را به طور مستند دقیق و مستدل تشریح کنید و علت حذف راه حل های دیگر را نیز باید بیان کنید.
اجرای راه حل ها و کنترل و نظارت بر آن ها
در این مرحله باید، راه حل به دست آمده از مرحله‌ی قبل را با نظارت کامل و دقیق اجرا کنید.
گردآوری شواهد و اطلاعات ۲
پژوهشگر برای این که ثابت کند نتیجه تحقیق، تغییرات مثبتی را درپی داشته، و در رفع مشکل موثر واقع شده، نیاز به ارائه شواهد و توضیحات دقیق دارد. این شواهد باید مبتنی بر اعداد و ارقام و مدارک قابل سنجش باشد.
نکته: شواهد ۲ باید مورد تایید افراد نخبه و یا متخصص قرار بگیرد و با دلیل و مدرک همراه باشد.
ارزشیابی تاثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار آن
این مرحله مانند مرحله ۴ است. به عبارتی در این قسمت ما شواهدی که به دست آورده‌ایم را تعبیر و تفسیر می کنیم. لازم به ذکر است یکی از مهم ترین اصول در این بخش اشاره به وضعیت اولیه و وضعیت کنونی است که از مقایسه و تفسیر شواهد ۱ و ۲ به دست می آید. در بحث اعتبار یابی، نظر خواهی از همکاران، دانش آموزان و والدین و کسانی که به نحوی در جریان پژوهش شما بوده و اطلاع داشته اند بسیار مهم است. نظرات آنها ممکن است مؤید کار شما یا بالعکس باشد. شما به عنوان معلم پژوهنده امین باید خلاصه‌ی نظرات آن ها را ذکر کنید.
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
در این بخش محدودیت‌ها و نقاط ضعف و قوت را بیان کنید و پیشنهادات پژوهشی خود را ارائه نمایید.
پیشنهادات شما می تواند به بهبود روند اجرایی، مسائل آموزشی و پرورشی، اصلاح جو همکاری و … بینجامد.
نکته: بدون انجام مراحل اقدام پژوهی نمی‌توانید آن را به درستی اجرا کنید.
اقدام پژوهی چیست – معلم پژوهنده – کنش پژوهی – اقدام پژوهی – دانلود شیوه نامه اقدام پژوهی – مراحل اقدام پژوهی
شیوه نامه اقدام پژوهی
معمولا همه ساله از سوی سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش، شیوه نامه اقدام پژوهی یا همان شیوه نامه معلم پژوهنده به ادارات کل این وزارتخانه ابلاغ میشود.
چنانچه تمایل دارید جدیدترین شیوه نامه اقدام پژوهی ۹۷-۹۸ را دانلود کنید اینجا کلیک کنید.
* همچنین برای دانلود هزاران فایل اقدام پژوهی بر روی این عبارت کلیک کنید.
منبع: کارگاه تخصصی کشوری رویش دانشگاه فرهنگیان – سال ۱۳۹۵ – کردستان – مدرس جناب آقای دکتر فرهاد سراجی
– منتظر نظرات، انتقادات و پیشنهادات سازنده شما عزیزان هستیم.
28 نظر در “اقدام پژوهی چیست – مراحل اقدام پژوهی – دانلود شیوه نامه معلم پژوهنده”
سلام و درود
آیا سوال زیر یک موضوع اقدام پژوهی می تواند باشد، چرا؟
چگونه توانستم با روش تدریس تمام ساحتی آموزش درس زیستگاه در علوم چهارم
دبستان را در دانش اموزانم عمیق تر و پایدارتر کنم؟
سلام وقتتون بخیر. اگر مراحل اقدام پژوهی را به طور کامل و درست اجرا کرده باشند بله
سلام خیلی روان و ساده توضیح دادید
من نتونستم به اون فایل‌هایی که در آخر متن اشاره کردید دسترسی پیدا کنم.
سلام وقتتون بخیر. بفرمایید
https://moallemblog.com/%D8%/
سپاس از نکات مفیدی که بیان فرمودید.
سلام من فقط ایتا دارم
سوالاتی در مورد اقدام پژوهی دارم با آیدی ای که دادید شما رو پیدا نکردم
سلام وقتتون بخیر. از طریق لینک زیر اقدام نمایید.
https://eitaa.com/mokhberiyan_com
سلام وعرض ادب .چه فرقی بین اقدام پژوهی وروایت پژوهی هست
سلام وقتتون بخیر. این سوال تخصصی هست و بهتر است توسط یک استاد مسلط به روش تحقیق پاسخ داده شود اما بنده در حد دانش خودم بهتون پاسخ میدهم:
در اقدام پژوهی، فرد مسئله را تشخیص میدهد و آن را بررسی میکند؛ سپس برای حل یا بهبود آن چند راه حل ارائه میدهد. اما در روایت پژوهی، فرد با مشاهده دقیق فضا و اتفاقات اطراف، مسائل را موشکافانه باز میکند و از جنبه‌های مختلف مورد تحلیل قرار میدهد.(این تحلیل، علمی و مستند می باشد) و کل این فرایند را در قالب یک گزارش روایت میکند.
سلام اگر تعداد نمونه مورد پژوهش 5 نفر باشند و در نهایت به کل کلاس تعمیم بدهیم اقدام پژوهی است یا نوع دیگر پژوهش ؟
سلام وقتتون بخیر. اینکه نمونه 5 نفر باشد اشکالی ندارد و میتوان اقدام پژوهی را انجام داد و اسم آن همچنان اقدام پژ<هی خواهد بود. اما تعمیم دادن نتیجه به کل کلاس همیشه در تمام انواع پژوهش دشوار است. زیرا هر نوع پژوهشی که بخواهد نتیجه خود را به کل جامعه تعمیم دهد باید مبنای علمی آن قوی باشد، روش پژوهش و تحلیل آماری آن به درستی انتخاب و انجام شده باشد، و...
سلام و عرض ادب خدمت شما استاد بزرگوار
ممنونم از اطلاعات خوب و‌جامع ….بسیار عالی بود.
سلام
خیلی ممنون بابت توضیحات شفافتون
سلام تفاوت اقدام پژوهی با دیگر روش های پژوهش چی هست
سلام وقتتون بخیر. معمولا اقدام پژوهی به صورت موردی انجام میشود (case study) اما سایر پژوهش ها جامعه و نمونه بزرگ تری دارند.
سلام سپاس فراوان از اطلاعاتی که در اختیارقرار می دهید چطور میتونیم در باره اقدام پژوهی از شماهمکار محترم کمک بگیریم🙏🙏🙏🌹🌹
سلام وقتتون بخیر. به آی دی بنده در تلگرام، اینستاگرام یا ایتا پیام بدین (mokhberiyan_com)
ممنون عالی بود همکار گرامی
درود. سلامت باشید.
سلام، دلایل اقدام پژوهی چی هستن؟؟
به طور روان و ساده بخواهم خدمتتان عرض کنم، ما وقتی در کلاس درس به مشکلی بر میخوریم، باید ۱٫ آن مسئله را به خوبی شناسایی کنیم. ۲٫ درباره آن تحقی کنیم. ۳٫ راه حل های پیدا شده را برای حل مسئله اجرایی کنیم.
اقدام پژوهی دقیقا برای همین است که مسائل کلاسمان را با نگاهی علمی و پژوهشی بتوانیم بهتر حل کنیم.
ممنونم،خیلی خوب بود.
خیلی خوب . تشکر.البته کاش یکی دو مثال واقعی میزدید تا کسانی که تازه با این واژه آشنا شده اند برایشان جا بیفتد.
سلام ممنون از حضورتون. در انتهای مطلب، آدرس وبسایتی وجود دارد که حاوی ده ها فایل اقدام پژوهی می باشد. موفق باشید.
عرض سلام و ادب خدمت شما همکار محترم
چطور میتونم در طی انجام اقدام پژوهی از شما راهنمایی بگیرم
سلام از طریق صفحات اجتماعی بنده مثل اینستاگرام و تلگرام و ایتا و… به نشانی mokhberiyan_com
سپاس گزارم همکر محترم
خواهش میکنم. موفق باشید.