سلام به وبسایت محمد مخبریان خوش آمدید. طرح درس چیست؟ چگونه طرح درس بنویسم؟ اصول نوشتن طرح درس روزانه و نوشتن طرح درس سالانه چیست؟ داشتن یک طرح درس مناسب چه فوایدی دارد؟ اینها سوالاتی هستند که یک کارشناس علوم تربیتی، معلم و یا مربی آموزشی باید جواب آنها را بداند. تا بتواند تدریسی هدفمند و منظم را در کلاس درس اجرا کند. ما در این مطلب قصد داریم نحوهی نگارش طرح درس اصولی و استاندارد را به شما آموزش دهیم.
طرح درس چیست؟
طرح درس یک برنامه یا یک چهارچوب منظم و سازماندهی شده است. که معلم آن را طرح ریزی می کند. تا فرایند تدریس و آموزش را هدفمندانه شروع کند، با نظم پیش ببرد و به موقع، به پایان برساند. همچنین طرح درس همانند یک نقشه راه می ماند که مسیر تدریس را مشخص می کند.
طرح درس به دو صورت طراحی می شود. طرح درس سالانه یا ترمی و طرح درس روزانه یا جلسه ای
طرح درس سالانه یا ترمی
برنامه ای برای یک سال تحصیلی یا یک ترم درسی است که به صورت کلی تدوین می شود.
طرح درس روزانه یا جلسهای
برنامه ای برای یک روز یا یک جلسه درسی است که به صورت جزئی تدوین می شود.
اهمیت و فواید استفاده از طرح درس
– استفاده بهینه از زمان
– تحقق بهتر اهداف درسی از نظر کمی و کیفی
– کاهش بی نظمی و هرج و مرج در کلاس
– ایجاد انگیزه در معلم و دانش آموزان
– افزایش اعتماد به نفس مدرس یا معلم
– ایجاد یادگیری عمیق تر و پایدارتر در دانش آموزان
– نهادینه شدن نظم و انضباط در فعالیتهای دانش آموزان
نوشتن طرح درس
ما در این مطلب قصد نداریم یک جدول خام به شما بدهیم و به شما بگوییم که تمام درسها و یا برنامههای درسی را در این جدول سازماندهی کنید. و طرح درس خود را مطابق آن بنویسید. زیرا ما معتقدیم که هر درس یا هر کتاب شرایط خاص خود را دارد و نمیتوان همهی درسها را با یک روش مشترک برنامه ریزی کرد. در عوض به شما نکاتی را آموزش خواهیم داد که در هنگام نوشتن طرح درس روزانه و نوشتن طرح درس سالانه از آنها استفاده کنید و کار خود را اصولی و استاندارد پیش ببرید.
نکاتی که در نوشتن طرح درس سالانه باید رعایت کرد:
– تمام روزهای سال یا ترم را از روی تقویم بشمارید. سپس تعطیلات رسمی، را از آن ها کم کنید.
– مناسبتها و مراسمهای ملی و مذهبی را نیز در نظر بگیرید. زیرا بر ساعات درسی کلاس بسیار موثر هستند.
– ایام امتحانات را از روزهای اصلی سال کم کنید. زیرا در ایام امتحانات دیگر تدریسی نمیتوان انجام داد.
– بهتر است زمانهایی را به جبران عقب افتادگیها اختصاص دهید.
– بخشی از ایام ماقبل امتحانات را از برنامهی خود حذف کنید تا به مرور و رفع اشکال اختصاص دهید.
– حواستان به روزهای ابتدای سال تحصیلی و روزهای بعد از تعطیلات عید نوروز باشد. زیرا در هر دو حالت، دانش آموزان پس از گذراندن تعطیلات بلند مدت به مدرسه آمدهاند و آمادگی لازم برای فراگیری دروس جدید را مطابق با حالت عادی ندارند.
– برنامهی خود را کاملاً یکدست و همگن تدوین کنید. نه اینکه گاهی آن را آنقدر فشرده و سنگین کنید که همه اذیت شوند. و یا آنقدر برنامه را سبک بنویسید که کلاس از حالت واقعی خود خارج شود.
– برنامهای متعادل تنظیم کنید. تا بتوانید علاوه بر آموزش، زمانی را به سنجش و ارزشیابی، تفریح و بازبینی تکالیف نیز اختصاص دهید.
– بر محتوایی که قرار است تدریس کنید کاملا تسلط داشته باشید. تا در زمانبندی تدریس دروس به مشکل برنخورید.
متاسفانه گاهی برخی از معلمان میگویند: «طرح درس میخوای چکار؟ برو جلسهای دو صفحه درس بده، تا کتاب تموم بشه!» این حرف کاملا اشتباه است. زیرا افراد با تجربه، به خوبی میدانند که گاهی تدریس یک صفحه از کتاب ممکن است چند جلسه زمان نیاز داشته باشد و بالعکس تدریس چندین صفحه ممکن است در یک جلسه به راحتی انجام شود.
پیشنهاد میشود از مطلب «جلسه اول دیدار با اولیا» نیز دیدن نمایید.
نکاتی که در نوشتن طرح درس روزانه باید رعایت کرد:
– در اولین گام باید کتاب راهنمای تدریس را مطالعه کنید. تا با اهداف آن درس در سطوح مختلف آشنا شوید.
– لیستی از وسایل آموزشی و رسانه های آموزشی مورد نیاز خود تهیه کنید. نظیر: گچ، تخته، ماژیک، دست سازه ها، محتوای الکترونیکی ، دیتاپروژکتور و…
– زمانی از جلسه را به بیان اهداف رفتاری درس اختصاص دهید. (البته این کار باید متناسب با گروه سنی دانش آموزان انجام شود)
– زمانی را به ایجاد انگیزه و افزایش تمرکز دانش آموزان اختصاص دهید.
– دانسته های دانش آموزان را از پیش نیازهای مورد نیاز آن درس بسنجید تا نقطهی آغاز تدریس را پیدا کنید.
– تدریس خود را با روش تدریسی که مناسبتر است آغاز کنید.
– زمانی هم به ارزشیابی تکوینی (حین تدریس) و ارزشیابی پایانی اختصاص دهید.
– تکلیف مربوط به درس جدید را ارئه دهید و تکالیف درس های گذشته را بازبینی کنید.
امیدواریم که با رعایت نکات مذکور بتوانید کیفیت تدریس خود را بالا برده و طرح درسی اصولی و استاندارد را طراحی و اجرا کنید.
توجه: شما میتوانید برای تهیه فرم خام طرح درس روزانه و فرم خام طرح درس سالانه روی پیوندهای زیر کلیک کنید.
– در پایان منتظر نظرات، انتقادات و پیشنهادات سازنده شما عزیزان هستیم.
7 نظر در “طرح درس چیست؟ چگونه طرح درس روزانه و سالانه بنویسیم؟”
ممنون عالی بود
استفاده کردم متشکرم
سلام انضباط درست است
سلام وقت بخیر. ممنون از توجه شما، اصلاح شد.
نکات مهمی پیرامون طرح درس ارائه نمودید. ممنونم
طرح درس روزانه درس فارسی چهارم ابتدایی
سلام و عرض ادب. طرح درس آماده در اختیار نداریم. هدف ما معرفی اصول نگارش طرح درس علمی و استاندارد می باشد. و باید هر معلم متناسب با سطح و امکانات کلاسش طرح درس را بنویسد. موفق باشید.