جلسه ششم کارگاه آموزش مقاله نویسی – مقدمه مقاله و بیان روش تحقیق

سلام ! به جلسه ششم کارگاه مقاله نویسی محمد مخبریان خوش آمدید. از اینکه تا به اینجا همراه ما هستید، بسیار خرسندیم. در این جلسه از کارگاه آموزش مقاله نویسی می‌خواهیم نگارش روش تحقیق مقاله و  نحوه‌ی نگارش مقدمه مقاله را با یکدیگر بررسی کنیم. همچنین روش تحقیق کتابخانه ای را نیز به شما معرفی خواهیم کرد. لطفاً مطالب این جلسه را با دقت و تمرکز مطالعه نمایید، زیرا هنگام نوشتن مقاله به شدت به آن‌ها نیاز خواهید داشت.

نکته: لازم به ذکر است که مطالب این جلسه به دلیل تخصصی بودن، از کتاب «اصول مقاله نویسی علمی» نوشته: حمیدرضا رحیمی و مرضیه اعرابی، انتشارات پالیز سخن سال ۱۳۹۶ ، به طور کامل نقل قول شده است.

روش تحقیق مقاله - نوشتن مقدمه - روش تحقیق کتابخانه ای - مقدمه مقاله

روش تحقیق مقاله – نوشتن مقدمه – مقدمه مقاله – روش تحقیق کتابخانه ای

آشنایی با انواع روش های تحقیق در مقاله نویسی

روش های مختلفی برای انجام پژوهش و تحقیقات مورد استفاده قرار می‌گیرد که این روش‌ها با توجه به موضوع، هدف، نوع متغیرها، جامعه آماری و … انتخاب و استفاده می‌گردد. قبل از بیان روش نگارش قسمت «روش تحقیق» در مقاله علمی، لازم است که با انواع روش های تحقیق و روش تحقیق مورد نظر مقاله خود آشنایی مطلوبی داشته باشید. برای آشنایی دقیق و مفصل با انواع روش های تحقیق باید به کتاب های روش تحقیق مراجعه کنید. لذادر ادامه، انواع روش های تحقیق به صورت مختصر مطرح شده است که برای آشنایی کلی می توانید از آن استفاده نمایید. انواع مختلف «روش تحقیق مقاله»، از نظر زمان، هدف، وضعیت و نحوه گردآوری داده ها دسته بندی می شود که در ادامه، به انواع آن‌ها اشاره شده است.

دسته بندی روش تحقیق مقاله بر اساس زمان

الف- گذشته نگر

مربوط به رویدادهایی می‌شود که در گذشته اتفاق افتاده است.

مثلاً: «بررسی علل بزهکاری جوانان»

ب- آینده نگر

محقق رویدادهایی را با دست‌کاری چند متغییر بررسی می‌نماید.

مثلاً: «بررسی تاثیر نوروفیدیک بر افزایش تمرکز دانش آموزان LD»

دسته بندی روش تحقیق مقاله بر اساس هدف

الف- بنیادی یا نتیجه گرا

هدف اساسی کشف اصول و قواعد علمی حاکم بر پدیده هاست. مانند: «تحقیق سلیگمن بر روی سگ‌ها که به ابعاد نظریه درماندگی آموخته شده در تبیین افسردگی منجر شده»

ب- کاربردی یا تصمیم گرا

هدف اساسی پیدا کردن راه حل برای مسائل واقعی، ابداع و اختراع وسایل و روش‌ها، حل مشکلات و استفاده مستقیم از تاریخ تحقیق می‌باشد.

مثلاً: «بررسی روش های افزایش توجه و تمرکز دانش آموزان در کلاس درس»

ج- تحقیق و توسعه

به منظور تدوین برنامه‌ها و طرح‌ها، تدوین و تشخیص یک فرآورده آموزشی، روش ها و برنامه های آموزشی صورت می‌گیرد.

مثلاً: «چرخه ی تحقیق و توسعه برای تدوین یک برنامه ی درسی»

دسته بندی روش تحقیق مقاله بر اساس وضعیت

الف- آزمایشگاهی

از نوع تحقیقات بنیادی هستند که در شرایط کنترل شده آزمایشگاه قرار می‌گیرد. (البته برخی موارد می‌تواند از نوع کاربردی هم باشد).

ب- میدانی

این نوع از تحقیق غالباً از نوع تحقیقات کاربردی می‌باشند که در موقعیت واقعی زندگی انجام می‌پذیرد. (البته برخی موارد می‌تواند از نوع بنیادی هم باشد).

دسته بندی روش تحقیق مقاله بر اساس گردآوری داده ها

الف- آزمایشی

پژوهشگر با ثابت نگه داشتن و کنترل همه متغییرها (بجز متغیر وابسته) و شرایط آزمایش، متغییرهای مستقل را دست کاری نموده و در نهایت تاثیر متغیر یا متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته را مشاهده می‌نماید.

ب- توصیفی

شامل مجموعه روش‌هایی است که با هدف توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی انجام می‌گیرد. بیشتر تحقیقات علوم رفتاری در گروه تحقیقات توصیفی جای می‌گیرد.

مهم ترین روش های تحقیق در تحقیقات علوم رفتاری، روش های توصیفی می‌باشد که به چند دسته تقسیم می‌شود. به دلیل اهمیت و کاربرد فراوان آن، در جدول زیر انواع روش های تحقیق توصیفی یادآوری می‌گردد.

مهم ترین و رایج ترین روش های تحقیق توصیفی

۱- همبستگی

این نوع از پژوهش به دنبال یافتن نوع ارتباط و شدت همبستگی بین دو یا چند متغیر است ولی قصد بررسی اثر متغیرها بر یکدیگر و یافتن رابطه علت و معلولی را ندارد و برخلاف تحقیقات آزمایشی دست کاری متغییرها صورت نمی‌گیرد. مانند: بررسی ارتباط شادی با سلامت روانی دانشجویان، تحقیقات همبستگی به سه دسته تقسیم می شود: (مطالعه همبستگی دو متغیری – تحلیل رگرسیون – تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس)

۲- پیمایشی

تحقیقات پیمایشی به سه دسته تقسیم می‌شود:

روش مقطعی:

به منظور گردآوری داده ها درباره یک یا چند صفت در یک مقطع از زمان (مثلا: یک هفته، یک ماه) انجام می‌گیرد.

مثلاً: «بررسی تحول مهارت های زبان فارسی در گروه های سنی اول تا ششم ابتدایی»

روش طولی:

به بررسی رابطه بین متغیرها از نظر تغییرات در طول زمان می‌پردازد.

روش دلفی:

به بررسی نظرات یک جمع صاحب نظر در مورد یک موضوع خاص می‌پردازد.

مثلاً: «بررسی نظر هیئت علمی دانشکده های داروسازی کشور درمورد مشکلات رشته داروسازی»

۳- اقدام پژوهی

گزارش علمی یک فعالیت است که پژوهشگر در جهت تغییر و بهبود شرایط نامطلوب علمی به انجام می‌رساند. مثل معلمی که برای حل مشکلات ضعف دانش آموزانش در درس ریاضی، راه حل یا راه های مختلفی را می آزماید و نتیجه فعالیت هایش را به صورت اقدام پژوهی منتشر می نماید. بیشترین کاربرد اقدام پژوهی در سیستم تعلیم و تربیت مشاهده می گردد.

نکته: جهت کسب اطلاعات بیشتر، مطلب اقدام پژوهی چیست را مطالعه نمایید.

۴- بررسی موردی

در این روش، پژوهشگر به مطالعه یک مورد یا پدیده مشخص در یک گروه یا نظام مشخص مانند یک فرد، یک کلاس، یک مدرسه و یک جامعه می‌پردازد.

۵- تحقیق پس رویدادی (علّی – مقایسه‌ای)

از این روش زمانی استفاده می‌شود که یک الگوی رفتاری یا اتفاق ایجاد شده و از رخداد آن مدتی گذشته است و پژوهشگر به طور مستقیم به علت های ایجاد آن رخداد دسترسی نداشته و به دنبال یافتن علت یا علت‌های ایجاد آن الگو یا رخداد می‌باشد و برای رسیدن به این هدف یا مطالعه ویژگی‌ها و شرایط آن رخداد به علت‌های آن پی می‌برد.

مثلاً: «بررسی دلایل افزایش آمار طلاق در پنج سال گذشته»

روش تحقیق کتابخانه ای چیست؟

در روش تحقیق کتابخانه ای ، پژوهشگر ابتدا منابع مقدماتی را می‌یابد و بعد از آن، اقدام به تهیه برگه کتاب شناسی می‌کند. طریقه ثبت اطلاعات در برگه کتاب شناسی می‌تواند به یکی از صورت های زیر انجام پذیرد:

۱) نام خانوادگی، نام مولف، عنوان مقاله، عنوان مجله، شماره دوره، صفحه، تاریخ انتشار به صورت ماه ، فصل و سال.

۲) نام خانوادگی، نام مولف، عنوان مقاله، عنوان مجله، سال انتشار(فصل یا ماه)، شماره جلد و صفحه.

پژوهشگر پس از مطالعه منابع مقدماتی و تنظیم برگه کتاب شناسی باید جهت پیدا کردن منابع اصلی به کتابخانه مراجعه کند. و پس از یافتن منابع اصلی (کتاب ها – مجلات و فصلنامه های تخصصی) و مطالعه دقیق آن‌ها، به یادداشت برداری مطالب مورد نیاز خود اقدام نماید (دلاور ۱۳۹۳ ، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی).

نگارش قسمت روش تحقیق در مقاله علمی

در قسمت روش تحقیق مقاله باید روش پژوهش، جامعه آماری مورد نظر، نمونه آماری مورد نظر و حجم آن، روش نمونه گیری و زمان اجرای پژوهش و اطلاعات تکمیلی بیان گردد. برای آشنایی بیشتر به مثال زیر توجه فرمایید:

عنوان مقاله:

پیش بینی سلامت روان براساس ابعاد کمال گرایی و اهمال کاری در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان

روش تحقیق مقاله:

روش تحقیق این پژوهش (با توجه به هدف و ماهیت موضوع) توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان است که اعضای نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از میان دانشجویان سال های مختلف پزشکی انتخاب گردید. حجم نمونه به دست آمده برای این پژوهش با توجه فرمول کوکبان ۲۱۲ بوده که از بین آن ها ۱۸۱ نفر پرسشنامه را تکمیل نمودند که شامل ۱۱۳ نفر زن و ۶۸ نفر مرد بودند.

نوشتن مقدمه مقاله

مقدمه ی مقاله باید شامل موارد زیر باشد:

  • تبیین و تشریح مسئله پژوهش
  • تبیین اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
  • بررسی و بیان پیشینه تحقیق (ادبیات تحقیق)
  • فرضیه ها یا سوالات پژوهشی که به دنبال کشف پاسخ آن‌ها هستیم

– منتظر جلسات بعدی دوره رایگان آموزش مقاله نویسی ما باشید.

– در پایان منتظر نظرات، انتقادات و پیشنهادات سازنده شما عزیزان هستیم.

دوره های آموزشی

دوره‌های آموزشی

فایل های آموزشی

فایل‌های آموزشی

مطالب آموزشی

مطالب آموزشی

خدمات آموزشی

خدمات آموزشی

این مطلب را با دیگران به اشتراک بگذارید.

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Telegram

نظر کاربران

4 نظر در “جلسه ششم کارگاه آموزش مقاله نویسی – مقدمه مقاله و بیان روش تحقیق

  1. سخاوت گفت:

    سلام وقت بخیر میشه سایتی رو معرفی بفرمایید که مقاله هاراثبت کنند 

    1. سلام دوست گرامی. برای ثبت مقاله یا باید به مجلات علمی مقاله را ارسال کنید. یا به کنفرانس ها و همایش ها. در هر صورت تمام مجلات و کنفرانس ها برای خودشات وبسایت مجزا دارند که باید به وبسایتشان سر بزنید و نحوه‌ی ارسال مقاله را آنجا مطالعه کنید. (زیرا هر کدام سازوکار خاص خودشان را دارند)

      مثلاً در سایت نورمگز اگر وارد بخش مجلاتش بشوید. بسیاری از مجلات علمی کشور آنجا قرار دارند و آدرس سایتشان هم موجود است. (https://www.noormags.ir/view/fa/magazinebychar?scientificrankid=3)

      یا مثلاً وبسایت وزارت علوم هم لیست مجلات معتبر را مدام اعلام بروز می کند (https://journals.msrt.ir/)

      همچنین در سایت‌هایی همچون «کنفرانس یاب» و «سیویلیکا» هم میشود از همایش ها و کنفرانس ها مطلع شد.

      وبسایت پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC) هم کنفرانس ها و مجلات رو معرفی می کند.

  2. محمدجواد بانی گفت:

    سلام. توضیحاتی که پیرامون روش تحقیق ارائه کردین بسیار کاربردی و عالی بود. لطفا جلسات کارگاه مقاله نویسی خود را ادامه دهید. باتشکر

    1. سلام دوست عزیز. ممنون از بازخورد شما، ان شاالله به مرور زمان جلسات کارگاه مجازی آموزش مقاله نویسی را ادامه خواهیم داد. موفق باشید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *